Blog Witolda Bardzińskiego – „Zrób to sam” – Regulamin pracy bocznicy kolejowej – część 6.

Punkty  2.4 i 2.5. Dotyczące – „Torów bocznicowych – ich układu, numeracji, przeznaczenia, długości ogólnej i użytecznej (ze wskazaniem „od – do”). Pojemności oraz ich pochylenia podłużnego”, i kolejnego punktu „Rodzajów i typów rozjazdów oraz skrzyżowań torów, położenia zasadniczego rozjazdów w torach, sposobu przestawiania zwrotnic rozjazdów”. Bardzo ważne punkty Regulaminu. Zapraszam.

Szanowni Państwo, dlaczego te dwa punkty są tak bardzo ważne? Wyobraźmy sobie (oczywiście wpierw odpukać w niemalowane), że dochodzi do wypadku na naszej bocznicy. Trzy wagony w niekontrolowany sposób wjeżdżają na tor ochronny niszcząc doszczętnie kozioł oporowy. Dobrze, że się nikomu nic nie stało zaraz za kozłem oporowym znajduje się droga publiczna… często jeżdżą nią autobusy przewożące nasze pociechy!!! Czy zmyślam? Ktoś potrzebuje faktów? Zapraszam  do zapoznania z moim blogiem sprzed kilku lat gdzie opisywałem dramatyczny „przejazd” z bocznicy na stację kilku wagonów z kamieniem. Niestety zakończony olbrzymim dramatem gdzie zginęli ludzie. Nie licząc kilkuset tysięcznych strat finansowych… Winni byli ludzie!!!

A w naszym przypadku czy MY możemy być winni jeżeli, podamy nieprawidłowe dane w tych punktach? Tak, może tak się stać. Też szczególnie chciałbym uczulić na te punkty bocznice, które odliczają sobie podatek gruntowy czy od nieruchomości (infrastruktura kolejowa) związanych z prowadzoną działalnością. Bo wyobraźmy sobie, że odliczaliśmy „sobie” przez 5 lat podatek od bocznicy podając w dokumentach, że ma ona 12.353 km, a  potem podczas kontroli okazało się, że bocznica ma tak naprawdę 11.754 km, co wtedy? Nie trzeba mieć specjalnej wyobraźni, wyrównanie za te 5 lat plus odsetki jakaś kara? Nie mnie o tym pisać nie prowadzę blogu śledczego. Więc do rzeczy.

Radzę zacząć od pobrania mapy zasadniczej i ewidencyjnej z zasobów miasta bądź gminy. Sprawdźmy, czy infrastruktura i obiekty z mapy pokrywają się z rzeczywistością. Jeżeli mamy wątpliwości radziłbym zatrudnić geodetę który nie tylko nam dokładnie poda wymiary poszczególnych torów i rozjazdów ale też może uaktualnić mapy w mieście czy gminie. Nie żeby podawać w wątpliwość umiejętności geodety, tylko bez obrazy – uczulam. Dawniej była specjalizacja geodety kolejowego, teraz nie ma takiej specjalizacji, stąd proponuję aby geodeta współpracował z osobą która ma uprawnienia w zakresie projektowania czy budowy linii, węzłów i stacji kolejowych. Po co? A żeby wskazać np. środki rozjazdów na mapie. Poniżej przedstawiam długości i ich środki dla kilku wybranych rozjazdów:

Jednostka podana w metrach.

Pr- początek rozjazdu; Śr – środek rozjazdu; Kr – koniec rozjazdu; Razem – długość całkowita rozjazdu.

Jak już wyznaczymy na planie rozjazdy, połączmy je torami. Zgodnie z Obwieszczeniem Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego z dnia 10 lutego 2010 r. w sprawie wytycznych do opracowania regulaminu pracy bocznicy kolejowej, sporządzonego przez jej użytkownika (Dz. Urz. MI 2010. 3.8 z dnia 26 lutego 2010 r.), zgodnie z nim mamy podać dla torów naszej bocznicy – ich układ, numerację, przeznaczenie, długości ogólne i użyteczne (ze wskazaniem „od – do”), pojemność oraz ich pochylenia podłużne.

Przykładowo będzie to tak wyglądało:

TABELA TORÓW

Legenda:

1. – początek rozjazdu; ŚR – środek rozjazdu; K op – kozioł oporowy; Z 1 – sygnał Z 1 (stój) ; UR – ukres rozjazdu; Tm – tarcza manewrowa.

Częstym problemem jest prawidłowa definicja długości torów, przypomnę więc:

1. Długość ogólna toru – długość budowlana z dodaniem długości rozjazdów, skrzyżowaniu torów w jednym poziomie i kozłów oporowych.
2. Długość użyteczna toru – długość części toru przeznaczona na postój pociągu lub wagonów; to jest długość mierzona pomiędzy punktem ustawienia semafora, tarczy zaporowej lub manewrowej a ukresem, końcem odcinka izolowanego, punktem zwalniającym przebieg pociągu, miejscem ustawienia wykolejnicy lub miejscem przejazdu lub przejścia kolejowego, jeśli są one czynne w czasie postoju pociągu lub wagonów; jeżeli przy torze nie znajduje się semafor, tarcza zaporowa lub manewrowa, to długość  użyteczną toru określa się między ukresami.
3. Długość budowlana toru – długość toru mierzona między początkami rozjazdów (skrzyżowań torów w jednym poziomie), gdy początki rozjazdów (skrzyżowań torów w jednym poziomie) albo ich końce zwrócone są do siebie, albo długość toru mierzona między początkiem rozjazdu (skrzyżowania torów w jednym poziomie) a czołem belki poprzecznej (odbojnikowej) kozła oporowego (zderzakami kozła betonowego itp.); długość rozjazdów pośrednich (skrzyżowań torów w jednym poziomie) znajdujących się w tym torze odlicza się.

Dobrze, a gdzie widzę zagrożenie wypadkiem? Wystarczy, że podamy nieprawidłowo wartość pochylenia podłużnego. Wpiszemy, że tor jest w poziomie albo jeszcze gorzej na wzniesieniu np. w kierunku stacji. Ustawiacz z drużyny manewrowej zabezpieczy wtedy na podstawie tego wpisu tabor przed zbiegnięciem płozą hamulcową ze złej strony! Płoza hamulcowa nie zabezpieczy wtedy prawidłowo taboru przed zbiegnięciem. Możemy mieć nieszczęście jak w na początku opisanym przykładzie. Dlatego Szanowni Państwo powtarzam zalecenie, podchodźmy bardzo poważnie do wykonania tych czynności zatrudniajcie do tych prac najlepiej zespół pracowników – geodetę i osobę z uprawnieniami w zakresie linii, węzłów i stacji kolejowych.

Dużo zdrówka życzy: Witold Bardziński

Ps. Szanowni Państwo napiszę jak zwykle, proszę nie brać moich porad jako wzory na opracowanie Regulaminu czy przepisów wewnętrznych. Każda bocznica jest inna, stąd Regulamin czy Przepisy przede wszystkim muszą być wykonane pod jej potrzeby, zapewniające bezpieczeństwo ludzi i taboru.

Witold Bardziński